Bu Kitabın Rejisörü... Atıf Yılmaz!

25 Mart 2008 Salı


Hepimizin 'Rejisör'ü ile Röportajlar

'Rejisör' Atıf Yılmaz kitabı yarım asrı geçen zamanda Orhan Kemal, Hilmi Etikan, Vecdi Sayar, Fatih Özgüven gibi çok sayıda yazar ve sinema eleştirmenin yönetmenle yaptığı röportajlardan oluşuyor. Kısa filmci Müjde Arslan’ın derlediği kitap, Türk Sinemasının 50’li yıllardan bugüne nabzını tutmayı becerebilmiş, tartışmalı ama sevilen yönetmeni üzerine tarihi bir belge oluşturuyor.

Ortaokulda bir arkadaşının ‘rejisör’ lakabı takmasını, o dönemde hiç bir alakası olmamasına rağmen ilerdeki sinema karıyeri için bir tür kehanet olarak görüyor Yılmaz. Keza, Arslan’a göre, Yılmaz halk filmlerinin yönetmeniydi, o hepimizin ‘rejisör'üydü.
Röportajlar bize tüm ömrünü sinemaya adamış, olağanüstü üretken bir yönetmenin geçirdiği dönüşümlerin yanı sıra, başarısının ardındaki sırlara dair de ipuçları veriyor. Karıyerinin başlangıcında ince eleyip sık dokuyan, ressamlığının da etkisiyle dışavurumcu denemeler ile sanat sinemasının sınırlarını zorlayan yönetmen, zamanla Türkiye’de yeterince sanat eğitimi olmayan izleyicilerin onun kullanacağı inceliklerden de anlamayacağına ikna olup, daha popüler filmlere yönelir.

'Ulusal Sinema' Üzerine Neler Söyledi?

Röportajlarda yönetmene sıkça sorulan sorulardan biri de yönetmenin ulusal sinemayı geliştirme yönündeki çabaları. Tüm yaşamı boyunca takındığı uzlaşmacı tavır, bir dönem ulusal sinemacılar ve sinematekçiler arasındaki çetin tartışmalarda da kendisini gösterse de, gene de Türk Sineması'nın kendine has bir dili olması gerektiğini savunur.

Bu çaba ile yönetmen, Türk Müziği'nin kendine has yapısı ve minyatür geleneğinden esinlenerek bize özgü bir sinema yaratabilmek için gerçekleştirdiği denemeleri anlatıyor. Ama nihayetinde kendisi ve diğer arkadaşlarının bu konu için yeterince birikim sahibi olmadıklarına kanaat getirip, kimilerince populist bir tavır, kimilerince dönemin ruhunu yakalamak olarak görülebilecek, çok farklı türlerde 100’ün üstünde film yapıyor.

Atıf Yılmaz ve Kadınlar
Kimisi Yılmaz’ı ‘moda sineması’ yapıyor diye eleştirse de ona göre sinema bir sanat olduğu kadar, dünyaya açık olmak, talebe cevap vermek üzere yapılan bir endüstri idi. Böylece önce Yeşilçam melodramları, sonra kasaba filmleri olarak da adlandırılan gülmece filmler, daha sonra ulusal sinema anlayışıyla yapılmış filmler ortaya koyan yönetmen, 80’li yıllarda ise hayatı boyunca kendisine önemli ölçüde esin kaynağı olmuş, eşi Deniz Türkali ve onun feminist çevresiyle de ilişkili olarak aslında ‘kimlik arayışı filmleri’ dediği kadın filmleri çekmeye başlar.

Atıf yılmaz günlük muhabbetlerinde de erkek muhabbetlerinden kaçan bir yönetmen olduğunu anlatıyor. Ona göre o muhabbetlerde bir dinamizm yoksunluğu vardı. Kadınlardaki dinamizmin kaynağı olarak da kendini toplumda var etme çabası olarak gördü. Kimisiyle tutkulu aşklar yaşadığı kadınlar, filmlerinde de zengin ve dinamik karakterler olarak yer aldılar.

Başarısının İpuçları
Bu samimi roportajlardan şöyle bir tablo çıkıyor: Atıf Yılmaz, bir çok yönetmen gibi egosunu tatmin etmek yerine, sinemanın bir ekip işi olduğunu kavrayıp, hep insan kazanmaya çalıştı. Etrafında farklı alanlardan yetenekli ve inançlı insanları hep toplamayı başardı. Ressamlarla, yazarlarla çalışan ve set işçilerine kadar setteki herkese senaryoyu dağıtarak, onları yaratıcı sürece dahil eden mütevazi bir yanı vardı.

Türk Sineması’nın yakın zamanda kaybettiği usta yönetmenin dilinden çevresindeki insanlara hep yardım edip, onlara bir şeyler vermeye çalışan, ülke meselelerini dert edinen, sakin ve dinamik bir yönetmen oraya çıkıyor. ‘Türkiyedeki en kötü filmleri de ben yaptım’ diyebilecek kadar dürüst olabilen, ekmeğini de bu işten kazandığı için işin zanaat kısmına da tüm namusuyla yaklaşmaktan gocunmayan yönetmenin söyleşilerinden tüm sinema öğrencileri, eleştirmenleri ve sinema yapmak isteyen sinema gönüllülerinin öğreneceği çok şey var.

Eylem Kaftan
Bu sayfada yer alan tüm metinler ve diğer içerik özgündür ve MYNET A.Ş.’ye aittir. Kısmen de olsa hiçbir şekilde basılı veya herhangi diğer bir elektronik ortamda (CD, Internet, vs) izinsiz kullanılamaz. - Kısıtlamalar için tıklayın.

0 yorum: